Yetişkinlere ait kişisel verilerin korunması kadar çocuklara ait kişisel verilerin korunması da büyük önem taşımaktadır. Özellikle COVID-19 salgını sebebiyle herkesin sosyal izolasyon uygulayıp evden çıkmadığı şu günlerde internet kullanımı oldukça artmıştır. İnternet kullanımının artması da çocuklara ait kişisel verilere erişimin internet üzerinden olabileceği anlamına gelmektedir. Çocuklar tarafından özellikle eğitim, sosyalleşme, eğlence, iletişim gibi konularda sosyal medya yoğun olarak kullanılmakta, bu sebeple ebeveynlerin bu konuda bilgi ve farkındalık düzeyleri artırılmalıdır.
Çocukların Kişisel Verilerinin Çalınması Ne Gibi Risklere Yol Açar?
KVKK Başkanı Faruk Bilir konuyla alakalı bir açıklamasında; "Kontrolsüz ve bilinçsiz kişisel veri paylaşımının, kullanıcıların tehdit ve taciz edilmesi, zamanının çalınması, kişisel verilerin hukuka aykırı biçimde elde edilerek üçüncü kişilere satılması, siber zorbalık, siber şiddet, ayrımcılık ve manipülasyona maruz kalma gibi birçok kötü sonucu olabiliyor. Siz, birey olarak sosyal medya uygulamaları ya da çevrimiçi aktivitelerinizde kendinizi çok özgür hissediyorsunuz. İstediğiniz şeyi paylaşıyorsunuz. Kimse sizi görmüyor ve fark etmiyor zannediyorsunuz. Hatta normal hayatta paylaşmayacağınız şeyleri dahi paylaşıyorsunuz. Bunun arkasında çok büyük sıkıntılar ve riskler yatıyor. Bu özgürlük hissiyatınız biliniyor ve çeşitli algoritmalar sayesinde sizi ailenizden ve arkadaşlarınızdan bile daha yakın bir şekilde tanımış oluyorlar." ifadelerini kullanarak önemli konulara değinmiştir. Çocuklar açısından özellikle taciz, siber zorbalık, uygunsuz materyallere erişim ve doğrudan pazarlamanın muhtemel olumsuz etkileri sayılan risklerin başında gelmektedir.
Kişisel Verilerin Korunması Konusunda Çocuklar Tarafından Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
- Bir uygulama ya da kişi tarafından ad-soyad, adres, yaş veya fotoğraf gibi kişisel veri isteniyorsa, öncelikli olarak kişinin kendisine bilgi verilmelidir. Bu sebeple bilgilendirme metinleri çocuk ile birlikte ebeveyn tarafından mutlaka okunmalıdır.
- Bilgilendirme metinlerinde mutlaka geçmesi gereken hususlar; "kişisel verilerin nerede, kimler tarafından, ne amaçla kullanılacağı" gibi soruların cevaplarıdır. Bilgilendirme metinleri okunurken bu soruların cevabının metinde bulunuyor olmasına dikkat edilmelidir.
- Kişisel verilerin internet üzerinde bir başkası tarafından kullanıldığı farkedildiği an harekete geçilmelidir.
- İnternet üzerinde paylaşılacak olan kişisel verilerin sonrasında kişinin zararına kullanılabileceği unutulmamalıdır.
- Sosyal medya, oyun vb. vasıtalarla tanışılan herkes güvenilir değildir. Bunun bilincinde olunmalıdır. Bu kişilerin fotoğraf, video, adres, okul adı gibi bilgileri istemesi durumunda paylaşmadan önce çok iyi düşünülmelidir.
- İnternet üzerinde paylaşılan veriler hiçbir zaman kaybolmamaktadır. Bunun bilincinde olunmalıdır.
- Sosyal medya üzerinde bir fotoğraf paylaşılacaksa ve bu fotoğrafta başka kişiler de varsa o kişilerden paylaşım için mutlaka izin alınmalıdır. Fotoğrafın da bir kişisel veri olduğu unutulmamalıdır.
- İnternet üzerinde oynanan oyunlar açısından gizlilik ayarlarının kontrolü sağlanmalı, güvenli şifreler kullanılmalıdır.
Yetişkinlerin Dikkat Etmesi Gereken Hususlar Nelerdir?
- Çocuğunuza ait sosyal medya hesabı gizli yani onaya tabi olmalıdır.
- Sosyal medya kullanımı sırasında gerekli olmadıkça kamera kapağı ve mikrofon kapalı kalmalıdır.
- Çocuğunuz adına sahte hesap açılıp açılmadığı düzenli olarak kontrol edilmelidir.
- Çocuklar, sahte hesaplar ve başkasına ait veri paylaşımında izin konularında bilgilendirilmelidir.
- Çocuklar çevrim içi ortamlarda yalnız bırakılmamalıdır.
- Çevrim içi ortamların tehlikeleri konusunda bilinçli olunmalıdır.
- Çocuklara ait hesapların gizlilik ayarları kontrol edilmelidir.
- Çocukların kullandığı mobil cihaz, tablet, bilgisayar vb. eşyalar kontrol edilmelidir.
- Çocukların kullandığı donanımlar için, internet filtreleme ve izleme yazılımları kullanılabilir.
Ürün ve Hizmet Geliştirenler Açısından Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Nelerdir?
- Ürün ve hizmetlerde çocuklara ait kişisel verilerin işlenmesi söz konusu ise 6698 sayılı KVKK'ya uyum konusunda gerekli özen gösterilmelidir.
- Çocuklara ait kişisel verilerin işlenmesi konusunda "veri minimizasyonu" ilkesine riayet edilmeli, veri işleme faaliyeti asgari düzeyde olmalıdır.
- Ürün ve hizmetlerin sunumunda çocukların anlayabileceği bir dilde aydınlatma metinleri hazırlanmalıdır. İlgili aydınlatma metinlerinde gerekirse görsel efektler ve resimler kullanılmalıdır.
- Çocukların yaşını doğrulayacak sistemler kullanılmalıdır. Çocuklardan açık rıza alınırken, o yaştaki çocukların cevaplandırabileceği soruların yöneltilmesi gerekir.
- Çocuk verilerinin işlenmesi durumunda, kişisel verilerin korunması adına idari ve teknik tedbirler en üst seviyede alınmalıdır.
- Çocuk haklarına özen gösterecek KVK politikaları ve prosedürleri hazırlama dikkat edilmelidir.
