Tüm vatandaşların kendilerine ait kişisel verilerin korunması konusunda belli başlı hakları bulunmaktadır. Kişisel verilerin gizliliği esastır. Veri sahipleri kişisel verilerinin mahremiyeti, saklanması, işlenmesi, paylaşımı, gizliliği, korunması gibi konularda bir çok hakka sahiptir.  Konuyla alakalı bakabileceğimiz ilk yasal dayanak 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunudur. Kanuna göre veri sahipleri, kişisel verilerinin korunması amacıyla bir takım yollara başvurabilmektedir. KVKK ilgili kişilerin hak arama yöntemleri konusunda kademeli bir başvuru şekli öngörmüştür. Veri sahibi ilk olarak veri sorumlusuna başvurur. Veri sorumlusu yapılan başvuruyu kabul etmez, cevapsız bırakır, veri sahibi verilen cevabı yeterli bulmaz ise bu durumda KVKK'ya başvuru yolu açılacaktır.

Veri Sorumlusuna Başvuru Nasıl Yapılır?

İlgili kişiler, 6698 sayılı KVKK'nın uygulanmasıyla alakalı istek ve başvurularını öncelikle veri sorumlusuna iletmelidir. Veri sorumlusuna başvuru hem yazılı hem de kayıtlı elektronik posta (KEP) adresiyle de yapılabilmektedir. İlgili kişi kayıtlı elektronik posta (KEP) adresi, güvenli elektronik imza, mobil imza ya da ilgili kişi tarafından veri sorumlusuna daha önce bildirilen ve veri sorumlusunun sisteminde kayıtlı bulunan elektronik posta adresiyle de veri sorumlusuna başvurabilir. Talebi alan veri sorumlusu ücretsiz ya da işlemin ücret karşılığında olması durumunda en kısa sürede ve en geç 30 gün içinde talebi incelemelidir. Başvuru veri sorumlusu tarafından kabul edilecekse ya da gerekçesi belirtilerek reddedilecekse bu cevap ilgili kişiye muhakkak bildirilmelidir. Başvuru veri sorumlusu tarafından kabul edilecekse talebin kabulünden sonra işlem yerine getirilmelidir. İlgili kişi başvurusunda haklı ise alınan ücret ilgiliye iade edilmelidir.

İlgili Kişi Şikayet Hakkını Nasıl Kullanır?

Veri sahibinin şikayet yoluna başvurabilmesi için ilk olarak  veri sorumlusu tarafından verilen cevabın yetersiz olması ya da, veri sorumlusuna yapmış olduğu başvurunun cevaplanmaması ya da reddedilmesi gerekmektedir. Yani ilgili kişilerin doğrudan KVKK'ya şikayet hakkını kullanması olanaklı değildir. İlgili kişinin Kurula şikayette bulunmasında öngörülen

süre, veri sorumlusunun cevabını öğrendiği tarihten 30 gündür. Yahut başvuru tarihinden itibaren 60 gündür. Hakkında şikayet oluşturulan veri sorumlusu devlet sırrı niteliğindeki bilgi ve belgeler hariç, talep edilen bilgi ve belgeleri, Kurula 15 gün içinde göndermek zorundadır. Ya da Kurulun yerinden inceleme yapmasına imkan vermelidir.

KVKK'nın şikâyet üzerine yapacağı inceleme sonunda cevap vermesi öngörülmekte, şikâyet tarihinden itibaren altmış gün içinde herhangi bir cevap verilmezse talebin reddedilmiş sayılacaktır. KVKK Kanun ihlali kanaatine ulaşırsa,bu hukuka aykırılık oluşturan durumların veri sorumlusu tarafından düzeltilmesine karar verir. Kararı ise ilgililere tebliğ eder. Karar tebliğden itibaren veri sorumlusunca yerine getirilmelidir. Kurul tarafından Kanuna aykırı uygulamanın yaygın olduğu fark edilirse bukonuda ilke kararı alınır ve bu karar KVKK resmi web sitesinde yayımlanır. KVKK'nın her türlü işlem ve eylemlerine de, yargı yolu açıktır.

Sonuç

Şimdiye kadar anlattıklarımızı özetlememiz gerekirse, KVKK'ya aykırılık iddiasında bulunan ilgili kişiler;

  • Kişilik haklarının ihlal edildiği hükümlerine dayanarak yargı yoluna başvurabilirler.
  • Veri sorumlusuna başvurur. Talebini yazılı ya da KVKK'nın uygun göreceği başka bir şekilde yerine getirir. Veri sorumlusu yapılan başvuruyu 30 gün içinde cevaplandırmak zorundadır. Herhangi bir maliyet durumunda ilgili kişiden bu tutarı tahsil edebilir.
  • Veri sorumlusu yapılan başvuruyu kabul ederse cevap ilgili kişiye yazılı ya da elektronik ortamda bildirilir. Talebin gereği yerine getirilir. Başvuru veri sorumlusunun hatasından kaynaklanıyorsa ücret ilgili kişiye iade edilir.
  • Veri sorumlusu talebi reddediyor ise gerekçeyi açıklar, cevabı yazılı ya da elektronik ortamda ilgili kişiye bildirir. Buradaki en önemli husus ilgili kişi veri sorumlusuna başvurmadan KVKK'ya şikayette bulunamaz.
  • İlgili kişi veri sorumlusu tarafından verilen cevabın yetersiz olması, başvurunun reddedilmesi, cevap verilmemesi hallerinde cevabın öğrenildiği tarihten itibaren 30 gün içerisinde, başvuru tarihinden itibaren 60 gün içerisinde KVK Kuruluna şikayette bulunabilir. Kurulun 60 gün içinde başvuruya cevap vermemesi red sayılmaktadır. İhlalin varlığının Kurul tarafından da anlaşılması durumunda ise Kurul ilgililere tebliğde bulunur. Veri sorumlusu tebliğden itibaren 30 gün içerisinde verilen kararı yerine getirmelidir.
Editör: TE Bilişim